Τα θέματα που θα συζητηθούν στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση
Η αναθεωρητική βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου έχει την δυνατότητα να αναθεωρήσει τα άρθρα του συντάγματος που αποφάσισε η προηγούμενη βουλή. Ενώ οι εκλογές επικεντρώθηκαν στην οικονομία, το μακεδονικό και το Μάτι η συγκεκριμένη βουλή έχει την αρμοδιότητα να επηρεάσει όχι μόνο τις εξελίξεις της επόμενης τετραετίας αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
Η διαδικασία
Η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης περιγράφεται στο άρθρο 110 του Συντάγματος. Το ισχύον σύνταγμα είναι αυστηρό δηλαδή για την αναθεώρηση του προβλέπεται μια δύσκολη διαδικασία στην οποία μεσολαβούν εκλογές μέσω των οποίων θεωρητικά το εκλογικό σώμα εκφράζει την θέληση του πάνω στο θέμα με έμμεσο τρόπο.
Το Σύνταγμα χωρίζει τα άρθρα του σε θεμελιώδη και μη θεμελιώδη. Η διαφορά των δύο είναι ότι τα πρώτα δεν μπορούν να αναθεωρηθούν. Στα θεμελιώδη περιλαμβάνονται αυτά τα οποία καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος καθώς και κάποια συγκεκριμένα άρθρα.
Η ανάγκη για αναθεώρηση διαπιστώνεται σε δύο ψηφοφορίες στη Βουλή που απέχουν μεταξύ τους έναν μήνα και απαιτούν τουλάχιστον την πλειοψηφία τριών πέμπτων. Αφού η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Βουλή, η επόμενη Βουλή, κατά την πρώτη σύνοδό της, αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.
Σε αυτή την διαδικασία ισχύει η εναλλαγή πλειοψηφιών, δηλαδή χρειάζονται σε μία ψηφοφορία 151 βουλευτές και στην άλλη 180 χωρίς συγκεκριμένη σειρά. Αυτό σημαίνει ότι εάν η αναθεώρηση ενός άρθρου λάβει 180 ψήφους τότε στην επόμενη βουλή χρειάζεται 151 για να αναθεωρηθεί ενώ ένα άρθρο το οποίο λαμβάνει 151 ψήφους τότε στην επόμενη χρειάζεται 180 ψήφους.
Έπειτα από μια αναθεώρηση πρέπει να περάσουν πέντε χρόνια για να γίνει μια άλλη.
Η πρώτη φάση της διαδικασίας έχει ολοκληρωθεί από την προηγούμενη βουλή
Ποια άρθρα πέρασαν στη δεύτερη ψηφοφορία
Έξι άρθρα εγκρίθηκαν με 180 ψήφους από την προηγούμενη βουλή.
Το πρώτο είναι είναι το άρθρο 32 που αφορά την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στόχος εδώ είναι η αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου απο την διεξαγωγή εκλογών όπως έγινε το 2015.
Το άρθρο 62 που αφορά την βουλευτική ασυλία για τον περιορισμό της σε θέματα που αφορούν αποκλειστικά την βουλευτική ιδιότητα.
Το άρθρο 68 που αφορά τις εξεταστικές επιτροπές.
Το άρθρο 86 που αφορά την ευθύνη των υπουργών.
Το άρθρο 96 που αφορά τα στρατιωτικά δικαστήρια.
Το άρθρο 101Α που ορίζει σήμερα την εκλογή των μελών των συνταγματικών ανεξάρτητων αρχών από την διάσκεψη των προέδρων με πλειοψηφία 4/5 η οποία έχει δημιουργήσει προβλήματα με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αδυναμία εκλογής συμβουλίου στο ΕΣΡ πριν απο μερικά χρόνια έπειτα από πολλαπλές ψηφοφορίες.
Με 151 ψήφους ψηφίστηκαν τα παρακάτω άρθρα
- Άρθρο 3, κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους.
- Άρθρα 13, 33 και 59, κατοχύρωση του πολιτικού όρκου.
- Άρθρο 21, κατοχύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων και κοινωνικών αγαθών.
- Άρθρο 22, κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων.
- Άρθρο 28, κύρωση διεθνών συνθηκών με δημοψήφισμα.
- Άρθρο 37, υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού.
- Άρθρο 44, καθιέρωση δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία.
- Άρθρο 54, καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος και βουλευτών απόδημου ελληνισμού
- Άρθρο 56, περιορισμός σε 3 κοινοβουλευτικές θητείες εκλογής βουλευτών
- Άρθρο 73, καθιέρωση λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.
- Άρθρο 84, καθιέρωση εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας.
- Άρθρο 102, καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος και θεσμών άμεσης Δημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
- Άρθρο 5, απαγόρευση διακρίσεων φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
- Άρθρο 25, καθιέρωση της αρχής της επιείκειας και κατάργηση της διάταξης περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.
- Άρθρο 38, αναπλήρωση του πρωθυπουργού για λόγους υγείας
- Άρθρο 96, επέκταση των εγγυήσεων δικαστικής ανεξαρτησίας στους στρατιωτικούς δικαστές.
- Άρθρο 101, ορισμός του συστήματος περιφερειακής οργάνωσης και προστασία των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.
Καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο είχε την πλειοψηφία 32 απο τις 36 προτάσεις του περάσαν έστω και με 151 ψήφους ενώ μόλις 2 απο τις 59 προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας έγιναν δεκτές.
Οι προτάσεις των κομμάτων
Όσον αφορά το άρθρο 32 πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι να γίνονται δύο ψηφοφορίες στη βουλή και εαν αυτές δεν εκλέξουν νέο πρόεδρο τότε θα γίνεται άμεση εκλογή απο τον λαό ανάμεσα στους δύο υποψηφίους με τις περισσότερες ψήφους. Την πρόθεση για την αποσύνδεση της εκλογής του ΠτΔ από την διάλυση της βουλής έχει υποστηρίξει και η Νέα Δημοκρατία. Το ΚΙΝΑΛ το οποίο επίσης εκπροσωπείται από την νέα Βουλή αν και επιθυμεί σύμφωνα με την πρόεδρο του την αποσύνδεση των εκλογών από την εκλογή του ΠτΔ, διαφωνεί με την άμεση εκλογή του Προέδρου από τον λαό.
Για τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας συμφωνούν και τα δύο μεγάλα κόμματα μαζί με το ΚΙΝΑΛ ενώ για την σύσταση εξεταστικών επιτροπών και τα δύο κόμματα επιθυμούν την εισαγωγή ορίου στον αριθμό τον επιτροπών που μπορούν να συσταθούν σε κάθε κοινοβουλευτική περίοδο.
Για το άρθρο 86 (ευθύνη υπουργών) ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει την παραγραφή αδικημάτων κατα την άσκηση της υπουργικής ιδιότητας έπειτα από 20 χρόνια ενω η Νέα Δημοκρατία προτείνει την οριστική διαγραφή της παραγραφής.
Όσον αφορά το άρθρο 101Α και τον διορισμό των μελών των συνταγματικών ανεξάρτητων αρχών και τα δύο μεγάλα κόμματα υποστηρίζουν την πλειοψηφία 3/5 έναντι των 4/5. Η διαφορά τους όμως είναι οτι η Νέα Δημοκρατία υποστηρίζει την παράταση της θητείας της προηγούμενης διοίκησης σε περίπτωση που δεν τελεσφορήσει η ψηφοφορία ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει σε αυτήν την περίπτωση η επιλογή των μελών να γίνεται από τον πρόεδρο της δημοκρατίας.
Η αναθεώρηση του άρθρου 3 ήταν πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ με σκοπό η Ελληνική Πολιτεία να γίνει θρησκευτικά ουδέτερη. Η Νέα Δημοκρατία δεν ψήφισε την συγκεκριμένη πρόταση.
Όσον αφορά τα δημοψηφίσματα ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει την υποχρεωτική κύρωση με δημοψήφισμα διεθνής Συνθήκης με την οποία μεταβιβάζονται αρμοδιότητες που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Επιπλέον, η πρόταση του περιλαμβάνει την πρόταση του ΠτΔ να προκηρύσσει δημοψήφισμα και την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία δηλαδή την προκήρυξη δημοψηφίσματος έπειτα από συγκέντρωση ενός αριθμού υπογραφών. Από την άλλη η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας περιλάμβανε την εισαγωγή ρυθμίσεων όπως την καλή διατύπωση των ερωτήσεων και την μεσολάβηση τουλάχιστον 20 ημερών.
Το τότε κυβερνών κόμμα επίσης πρότεινε την συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής, γεγονός το οποίο εάν περάσει με 180 ψήφους από την σημερινή βουλή (πράγμα σχεδόν απίθανο) θα έκανε αδύνατη χωρίς νέα συνταγματική αναθεώρηση την κατάργηση της. Άλλες του σημαντικές προτάσεις ήταν η απαγόρευση εξωκοινοβουλευτικών πρωθυπουργών, η εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας (δηλαδή μια πρόταση μομφής θα πρέπει να περιλαμβάνει μια νέα κυβέρνηση η οποία αναλαμβάνει σε περίπτωση που αυτή υπερψηφιστεί αναλαμβάνει καθήκοντα), η συνταγματική καθιέρωση του πολιτικού όρκου, τον περιορισμό των θητειών των βουλευτών.
Υπογραμμίζεται ότι το άρθρο 16 δεν είναι στα προς αναθεώρηση άρθρα άρα η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων (πρόταση της ΝΔ) δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε αυτήν την συνταγματική αναθεώρηση. Επίσης απορρίφθηκε και η αναθεώρηση του άρθρου 90 για την αποσύνδεση της κυβέρνησης από τον διορισμό των ανωτάτων δικαστών.
Μένει τώρα η συζήτηση και η έναρξη της δεύτερης φάσης της συνταγματικής αναθεώρησης για να τεθεί σε ισχύη το νέο και αναθεωρημένο σύνταγμα.
Πηγή: Φώτης Λαμβάκης για το CreteDoc.gr
